Przodkami laptopów były komputery przenośne. Z powodu zastosowania w nich akumulatorów kwasowo-ołowiowych komputery te ważyły od 9 do 14 kg. Pierwszym oferowanym komercyjnie laptopem był Grid Compass Computer 1109. W roku 1979 zaprojektował go William Moggridge dla Grid Systems Corporation. Komputer ten był używany w programie NASA dotyczącym promów kosmicznych we wczesnych latach 80. Komputer miał 340 kB RAM, obudowę ze stopu magnezu oraz podświetlany wyświetlacz.W USA kosztował 8000-10000 dolarów. Obecnie na rynku w sprzedaży znajdują się laptopy oparte o procesory x86, PowerPC (laptopy IBM RS/6000 oraz laptopy firmy Apple produkowane do 2006 roku) i urządzenia oparte o architekturę SPARC.
Do zalet laptopów można zaś zaliczyć wysoką mobilność - relatywnie niewielkie urządzenie nie sprawia większych problemów przy transporcie, a pozwala w dowolnym miejscu, na niewielkiej przestrzeni uruchomić w pełni funkcjonalną stację roboczą (stąd nazwa - laptop z ang. lap - kolano, top - wierzch, komputer trzymany na kolanach). Dzięki swym rozmiarom i możliwościom stanowią również atrakcyjną alternatywę dla dużych komputerów stacjonarnych. Ponadto większość współczesnych notebooków jest wyposażona w dużo nowoczesnych technologii (IRDA, Bluetooth, Wi-Fi, porty USB i PS/2, kartę sieciową z modemem, nagrywarkę CD/DVD, GPS itp.), pozwalających na przykład komunikować się z urządzeniami zewnętrznymi, bezprzewodowo lub przewodowo łączyć się z internetem itp. Dzięki portom USB i PS/2 można podłączyć do komputera zewnętrzną klawiaturę i mysz, które eliminują trudności związane z niewygodną, wbudowaną klawiaturą i touchpadem , TrackPointem lub trackballem. Notebooki posiadają zazwyczaj również port pozwalający na podłączenie zewnętrznego monitora lub rzutnika, co ułatwia prowadzenie multimedialnych prezentacji czy też konferencji. Zdarzają się modele wyposażone w złącze DVI i HDMI. Często producent umożliwia wpięcie laptopa w replikator portów lub stację dokującą - znacząco podnosi to funkcjonalność urządzenia. Dzięki temu zwiększa ilość i rodzaj portów (np. RS232, LPT, większa ilość gniazd USB, PS2, DVI, dodatkowy napęd, dysk twardy). Do niektórych laptopów (np. Dell z serii C i D) dostępne są stacje dokujące posiadające także złącza kart PCI i możliwość ładowania dodatkowego akumulatora. Ponadto pobierają mniej energii elektrycznej podczas zasilania prądem z gniazdka niż komputer stacjonarny - w przypadku niektórych firm używających komputerów głównie np. do edycji tekstów może być to znaczącym atutem.
Według niektórych osób do wad większości laptopów zalicza się niewygodna, ich zdaniem, klawiatura i problemy ze sterowaniem kursorem oraz wzrost wagi wraz ze wzrostem funkcjonalności. Poważną wadą komputerów typu laptop/notebook jest znacząco wyższa awaryjność, wynikająca z niewielkich rozmiarów (duży stopień integracji, problemy z chłodzeniem) i narażenie na wstrząsy przy częstym przenoszeniu. Bardzo awaryjnym elementem są baterie (niejednokrotnie działają poprawnie tylko przez kilkanaście miesięcy) - tu producenci często deklarują wprost ich czasową wytrzymałość,zależną także od sposobu użytkowania i przechowywania. Ponadto laptopy są droższe przy zakupie niż komputer stacjonarny, który niejednokrotnie ma lepsze parametry wydajnościowe. Laptopy mające parametry i wydajność porównywalne z dobrymi komputerami stacjonarnymi często kosztują powyżej 3500 złotych. Obecnie produkowane laptopy często pozbawione są portu LPT i RS232, co może stanowić problem np. przy zastosowaniu komputera jako terminala dla serwisanta sprzętu sieciowego zarządzanego najczęściej poprzez port szeregowy. Dostępne przejściówki USB-RS232 są w takim przypadku rozwiązaniem, jednak mogą nie współpracować w pełni z dedykowanym (innym niż prosty terminal) oprogramowaniem zarządzającym urządzeniem. Komputery typu laptop posiadają także niższe parametry wydajnościowe od komputerów biurkowych, co wynika głównie z konieczności zapewnienia niskiego poziomu poboru prądu i zapewnienia chłodzenia (w komputerze stacjonarnym często ponad 100 W na procesor i kolejne 100 W na układ graficzny).Pobór mocy przez laptopa (bez ładowania akumulatorów) zazwyczaj nie przekracza 40 W. Stosuje się spowalnianie zegara procesora i pamięci, niższej wydajności chipset, słabsze układy graficzne itd. Niższe wydajności mają także dyski twarde - stosuje się urządzenia 2.5" (czasem 1,8") ustępujące parametrami typowym 3.5" w komputerach stacjonarnych, ale posiadające większą wytrzymałość na wstrząsy, mniejszy pobór prądu, niższą temperaturę i głośność podczas pracy. W komputerach laptop nie spotkamy też np. najwydajniejszych kart graficznych, dysków 10.000 RPM (najszybsze dyski w laptopach osiągają 7200 rpm - tyle co w typowym komputerze domowym, standardowe 5400 rpm). Konstrukcja laptopa jest kompromisem pomiędzy wydajnością a zapotrzebowaniem na prąd, możliwościami odprowadzania ciepła i masą. Komputery typu laptop są bardzo trudne w rozbudowie i praktycznie nie nadają się do modernizacji poza standardowo przewidzianymi rozszerzeniami. Typowym sposobem rozszerzania funkcjonalności są karty PCMCIA i ExpressCard (modemy GSM (3G-HSDPA), karty sieciowe, pamięci masowe, karty dźwiękowe, kontrolery dysków twardych, karty TV itp.), karty miniPCI (WiFi, Bluetooth, GSM (3G-HSDPA), GPS, Wireless USB itp.) oraz pamięci. W większości obecnie użytkowanych laptopów można wymienić procesor, ponieważ jest montowany w podstawkach. Procesory wlutowane na stałe w płytę główną (BGA) stosowane są głównie w najlżejszych i najmniejszych modelach. Często możliwa jest również wymiana napędu optycznego na dysk twardy lub dodatkową baterię. Zazwyczaj wymiana taka możliwa jest do wykonania bez przerywania pracy komputera.
